ZASADY | TAKTYKA

Goalball to gra drużynowa przeznaczona dla osób niewidomych i niedowidzących, stworzona w 1946 roku przez przez Niemca Seppa Reindle i Austriaka Hansa Lorenzena w 1946 roku. Początkowo miała służyć jako forma rehabilitacji inwalidów wojennych, obecnie jest to dyscyplina paraolimopijska, uprawiana w wielu krajach świata przez mężczyzn jak i przez kobiety. Najlepsi potrafią rzucać piłką wprawiając ją w ruch z prędkością do 80 km/h. Drużyna broniąca ma wtedy ułamek sekundy na zlokalizowanie i obronienie rzutu, polegając tylko na słuchu.

ZASADY

Gra toczy się na boisku o wymiarach 9x18 m. Mecz trwa 20 minut (2 połowy po 10 minut z pięciominutową przerwą). Drużyna składa się z sześciu zawodników (trzech grających i trzech rezerwowych). Boisko jest podzielone na dwie połowy, zaś każda z nich na trzy trzymetrowe strefy: obrony, rzutu i neutralną. Piłka waży 1,25 kg i ma 76 cm obwodu oraz wywiercone 4 otwory. Wewnątrz piłki znajdują się dzwoneczki, które wydając dźwięk pomagają graczom zlokalizować piłkę. Bramka jest ustawiona wzdłuż krótszej linii boiska na całej jej szerokości (9 m), ma 1,30 m wysokości. Linie boiska i granice stref oraz dodatkowe linie w strefie obrony (patrz rysunek) są wyklejone sznurkiem, dla umożliwienia orientacji zawodnika na boisku. Podczas trwania gry trener nie może komunikować się z zawodnikami ani wchodzić na teren boiska, może to uczynić podczas przerwy (każda drużyna ma do wykorzystania podczas meczu 3 przerwy po 45 s.), każdy zespół może w ciągu meczu dokonać maks. 3 zmian. Celem gry jest zdobycie jak największej liczby bramek.
Rzut jest ważny jeżeli:
w chwili wyrzutu piłka przynajmniej częścią obwodu była na polu boiska. Jeśli piłka w czasie rzutu nie dotknęła strefy rzutu drużyny rzucającej (piłka wysoka) i strefy neutralnej (piłka długa) ewentualna bramka zdobyta podczas takiego rzutu jest nieważna, a drużyna rzucająca zostaje ukarana rzutem karnym.
Obrona:
Podczas obrony zawodnik przynajmniej jedną częścią ciała musi dotykać strefy obrony, w przeciwnym razie zostaje podyktowany rzut karny dla drużyny broniącej.
Bramka zostaje uznana gdy padła z ważnego rzutu i całym obwodem przeszła linię bramkową. Rzut karny może zostać podyktowany za nieprzepisową obronę, nieprzepisowy rzut, za błąd 10 sekund (po kontakcie drużyny z piłką musi ona rzucić ją w ciągu 10 s.), za trzeci rzut (ten sam zawodnik może wykonać pod rząd tylko dwa rzuty) oraz jako karę porządkową za zachowania niezgodne z zasadą fair-play.
Sędziowie:
Mecz goalballa sędziuje: 4 sędziów bramkowych (w ich kompetencjach jest sygnalizowanie zdobycia bramki) sędziowie ze stolika sędziowskiego (mierzenie czasu gry, czasu kontaktu zespołu z piłką, kontrolowanie ilości rzutów wykonywanych przez zawodników) sędzia główny (decyduje o rozpoczęciu i zakończeniu meczu, wstrzymaniu i wznowieniu gry, uznawaniu bramek)

TAKTYKA

Na boisku przebywa trzech zawodników z każdej drużyny: środkowy i dwóch bocznych. Do zadań środkowego należy koordynacja całej drużyny. To on jest odpowiedzialny za zlokalizowanie piłki podczas rzutu drużyny przeciwnej. Im wcześniej to zrobi, tym większa szansa na skuteczną obronę. Środkowy informuje bocznych o położeniu piłki aby nie pozostawić luk w bloku obrony. Bramka ma 9 m szerokości, więc całkowite pokrycie jej przez trzech zawodników jest niemożliwe, jednak jeżeli np. piłka leci z lewej strony, prawy obrońca nie musi idealnie pilnować swojego słupka (patrz rysunek) jak widzimy piłka lecąca pod kątem, nawet idealnie na słupek, zostanie obroniona, choć prawy obrońca nie �dojeźdża� do linii autowej. Dzięki szybkiej i bezbłędnej lokalizacji piłki przez środkowego, blok obrony staje się szczelniejszy. Środkowy powinien również próbować �wyłapywać� piłki, które przepuścili obrońcy boczni, ale nie wpadły one jeszcze do bramki.

Środkowy jest również �rozgrywającym�.Większość piłek broni właśnie on, w przypadku odbicia się piłki od bloku, najczęściej do środkowego należy zadanie znalezienia jej na boisku. Gdy środkowy znajdzie się w posiadaniu piłki decyduje o jej rozegraniu, do jednego z bocznych zawodników, bądź o samodzielnym rzucie, przy czym musi pamiętać, że jeden zawodnik może wykonać tylko dwa rzuty pod rząd i że drużyna musi wyrzucić piłkę maks. w ciągu 10 sekund po jej opanowaniu. Możliwe są też podania między bocznymi, bez pośrednictwa środkowego. Najczęściej jeden z bocznych rzuca piłkę nad środkowym, wtedy drugi ją chwyta i rzuca, jednak jest to trudne, zważywszy iż zawodnicy polegają tylko na słuchu.

Skuteczność rzutów zależy od ich celności, siły, sposobu rzutu jak i elementu zaskoczenia. Najczęściej role głównych rzucających pełnią boczni, zaś środkowy skupia się na skoordynowaniu obrony. Największą szansę na wpadnięcie do bramki mają piłki rzucone silnie ale też w odpowiednie miejsce. Najsłabszymi punktami bloku obrony są z reguły słupki oraz złącza, czyli miejsca, gdzie dwaj zawodnicy obrony stykają się rękoma lub nogami, w tych miejscach zdarzają się luki w bloku. Sama technika rzutu zależy od upodobań samego zawodnika. Piłki mogą mieć charakter skaczących (muszą jednak dotknąć zgodnie z przepisami raz strefy rzutu i raz strefy neutralnej). Taka piłka, jeżeli jest odpowiednio silna, może przeskoczyć nad blokiem. Rzut może być też płaski, kiedy toczy się po boisku. Można również wprawić piłkę w ruch w ten sposób, że zamieszczone w niej dzwoneczki nie wydają dźwięku, jednak takie �ciche� piłki są najczęściej wolne i rzuca się je np. Jeżeli drużynie rzucającej zależy na traceniu czasu. Zawodnik może też rzucać piłkę przechodząc na pozycję innego zawodnika, wymaga to dobrej komunikacji w drużynie, żeby po prostu nie wpaść na siebie.

Przed rzutem piłki drużyna broniąca przybiera się pozycję obronną, najczęściej klęczącą podpartą. (patrz zdjęcie) Podczas obrony zawodnik powinien przybrać pozycję leżącą na boku, z usztywnionymi rękoma i nogami. Całe ciało powinno znajdować się w jednej linii. Głowa powinna być schowana za rękoma, co eliminuje jej urazy po kontakcie z pędzącą piłką.